Blog » Mythologie: het paard van Troje

Deze blogpost is geschreven door: Luminescence

Mythologie: het paard van Troje
Vandaag hebben we het over het paard dat de onoverwinnelijke stad wist te veroveren, dat een tien jaar durend conflict beëindigde, maar ook zorgde voor een enorme slachting in die onoverwinnelijke stad. Heb ik al gezegd dat dit paard van hout gemaakt is?
 
Oorsprong
Op een dag, lang geleden, was er een bruiloft van Peleus, een plaatselijke koning en Thetis, een zeenimf: alle goden waren uitgenodigd, behalve Eris, de godin van de twist. Zij vond dat uiteraard niet zo leuk en besloot het feestje te ruïneren met een gouden appel waar voor de mooiste op geschreven stond. De godinnen Hera, Athena en Afrodite kregen ruzie over wie die prachtige appel verdiende en dus besloot Zeus, de oppergod, een mens te raadplegen: de Trojaanse prins Paris.
 
De drie godinnen probeerde Paris allemaal te paaien om háár te kiezen en uiteindelijk koos de man voor Afrodite, de godin van de schoonheid, die belooft had Paris de mooiste menselijke vrouw te geven, Helena. Er was wel een klein probleempje: Helena was al getrouwd en wel met de Spartaanse koning Menelaos. De oplossing? Paris schaakte Helena en nam haar mee naar Troje.
 
Menelaos was hier uiteraard niet al te blij mee en besloot alle Griekse stadsstaten, die destijds geen geheel waren, mee te slepen op oorlogspad naar Troje. Ik zal niet al te diep gaan, maar een aantal belangrijke figuren aan de Griekse kant zijn de held Achilles, zoon van Peleus en Thetis en enkel kwetsbaar in zijn hiel, de legeraanvoerder Agamemnon van Mykene, broer van Menelaos, de listige Odysseus, koning van Ithaka en de sterke Ajax van Salamis.
 
Aan de Trojaanse kant hebben we uiteraard Paris, een prins, Priamos, de plaatselijke koning en dus Paris’ vader en Hektor, ook een prins en tevens de voornaamste beschermer van Troje.
 
Dood, dood, nog meer dood, heel veel dood, ik zou hier graag meer op ingaan, maar jullie hebben al genoeg namen tegen jullie hoofd geslingerd gekregen, dus misschien een andere keer. Goed, inmiddels gaat het bezet al zo’n tien jaar door en het lukt de Grieken maar niet, maar de sluwe Odysseus heeft een list bedacht: de Grieken bouwen een reusachtig houten paard waar afhankelijk van de overname zo’n 30-50 man in zaten. Het paard werd ’s avonds voor de stadsmuren achtergelaten, maar het kon niet door de poort: zó groot was het!
 
Om argwaan te voorkomen, werd de Griek Sinon erbij gezet: hij deed een verhaal over hoe het een geschenk voor de godin Athena was en dat zij de veiligheid van Troje zou garanderen. De Trojanen trapten in de list en haalden een deel van hun eigen stadsmuren neer, waardoor de rest van het Griekse leger, dat zich met hun boten achter een eilandje verschanst had, naar binnen kon.
 
Achtergrond
De oudste vorm van dit verhaal komt uit de Odyssee van de dichter Homeros, waar een korte samenvatting van de belegering wordt gegeven. Het verhaal heeft echter de nodige fanfiction geïnspireerd: Arctinus van Milete, mogelijk een leerling van Homeros, heeft een uitgebreidere versie geschreven. Maar veruit de bekendste versie van dit verhaal komt uit de Aeneas van Vergilius: hij voegt aan het verhaal een priester genaamd Laocoön: hij waarschuwt de Trojanen tevergeefs voor het gevaar van het paard, maar wordt gewurgd door een paar slangen die gezonden zouden zijn door Athena.
 
Algemeen wordt aangehouden dat het Paard van Troje een verzinsel van Homeros is: mogelijk is het een metafoor voor de stormram die gebruikt werd om de muren open te breken of de stormram zou de naam ‘paard’ gekregen kunnen hebben, maar het zou ook een aardbeving kunnen symboliseren (wat net zoals het paard onder het gebied van Poseidon, de zeegod, valt): bij een van de mogelijke locaties van Troje lijkt de destructie te wijzen op een aardbeving. Weer anderen denken dat het mogelijk verwijst naar een schip met ‘vredesgezanten’: een schip werd destijds wel het paard van de zee genoemd. De Trojaanse oorlog is hoogstwaarschijnlijk wél gebeurd.
 
Kunst
Er is inmiddels heel veel kunst gemaakt rondom de belegering van Troje, maar dit moet toch wel een van mijn favorieten zijn.

Bron afbeelding: Travelling Runes, via Flickr.
Dit is de oudste gevonden visuele voorstelling van het Paard van Troje en ook wel een van de besten: kijk toch naar dat paardje. Ik vind het vooral prachtig hoe de mannen in het paard verbeeld worden. Deze vaas laat het moment zien waarop het paard al is binnengehaald: op andere delen van de vaas zie je de Grieken in ‘gevecht’ met voornamelijk Trojaanse vrouwen en kinderen.  
 
Fun facts
1. In de Nederlandse geschiedenis hebben wij een écht Trojaans paard: het turfschip van Breda! Tijdens de Tachtigjarige Oorlog hadden de Spanjaarden de stad Breda ingenomen. De schipper Adriaen van Bergen benaderde Maurits van Nassau met een list: zijn turfschip kwam zo vaak de stad binnen dat het inmiddels niet meer gecontroleerd werd. Het plan was dus om een aantal soldaten via het schip naar het Kasteel van Breda te lozen, waar de Spanjaarden gelegerd stonden. En met wat tegengeslagen is Breda uiteindelijk heroverd: een enorme militaire maar vooral morele overwinning voor de Nederlanders.   

Bron afbeelding: Jan Luyken, via Wikimedia Commons.
2. De naam Trojaans paard wordt ook gebruikt om een specifiek type virus aan te duiden: eentje beschut in software die onschuldig lijkt te zijn!
3. Over Nederlandse versies van dit bekende verhaal, de schrijver Joost van den Vondel heeft ook een toneelstuk geschreven geïnspireerd op deze mythe: de Gijsbrecht van Aemstel. Het toneelstuk gaat over de ondergang van Amsterdam omstreeks 1300.
 
Leuk dat jullie deze blog gelezen hebben! Kenden jullie de achtergrond van de Trojaanse Oorlog al? Hebben jullie ooit van het turfschip van Breda of de Gijsbrecht van Aemstel gehoord?
 

Bron afbeelding: Giovanni Domenico, publiek domein, via Wikimedia Commons.

Geplaatst op 05-07-2024 12:01:03

Superjojo zegt:


Superjojo
Team Kaneel
Het verhaal van Troje en het turfschip van Breda ken ik al, maar toch heel leuk om te lezen en het verband ertussen te zien! Superleuk geschreven!

Geplaatst op 05-07-2024 18:22:56

Bubbl3s zegt:


Bubbl3s
Team Zoethout
Een van de beste verhalen in de geschiedenis;d

Geplaatst op 06-07-2024 08:55:58

Aurynneke zegt:


Aurynneke
Ik kende het verhaal al door school. Ik heb nog nooit zo’n verhaal zo interessant gevonden!

Geplaatst op 06-07-2024 16:25:08

chubby7 zegt:


chubby7
Dit is het beste verhaal ooit
ik kende dit al op school We hebben er zelfs over geleert
we hebben zelfs een luister cd hiervan dit was echt leuk

Geplaatst op 06-07-2024 20:18:54

Antonelli zegt:


Antonelli
Team Zoethout
Quote Aurynneke
Ik kende het verhaal al door school. Ik heb nog nooit zo’n verhaal zo interessant gevonden!
🠦 Ga naar de oorspronkelijke reactie.

Hierzo hetzelfde! Echt leuk!

Geplaatst op 06-07-2024 22:52:08

Sunbeam. zegt:


Sunbeam.
Team Vanille
Leuke blog! Herken het van school. Complimenten Serendipty!

Geplaatst op 21-07-2024 09:22:42

kreitsberg_stables zegt:


kreitsberg_stables
Ik heb een heel project over het paard van troje gemaakt. Echt een superleuk verhaal eigenlijk! En ook een leuke blog!

Reageren

Log in om te kunnen reageren!

Je bekijkt de website van paardengame My Horsez!

Ben jij dol op paarden en kan je er maar geen genoeg van krijgen? Dan ben jij hier helemaal thuis. In dit paardenspel kan je een eigen ranch opbouwen en zoveel paarden fokken als je wilt. Ook als je zin hebt in een wedstrijd, kun je de strijd aangaan met andere paardenliefhebbers in echte paardenwedstrijden. Neem een kijkje op de paardenmarkt waar je paarden kunt kopen en shop in de ruiterwinkel voor de mooiste hoofdstellen, zadels en dekjes voor je paarden. Maak je een account aan, dan krijg je meteen een paard om te verzorgen. Je begint bij het leukste paardenspel van Nederland met een ranch, een stacaravan en drie stallen, maar die kun je uitbouwen tot een prachtige villa met een veelvoud aan stallen. Die stallen kun je vullen met de prachtigste paarden en veulens die je zelf kunt fokken in vele verschillende kleuren met behulp van kleurengenetica. Doorloop verschillende levels en speel zo allerlei nieuwe gebieden en steden vrij. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Op het gezellige forum, het bruisend centrum van het spel, zijn heel veel leden actief. Hier maak je contact met andere paardenliefhebbers, kun je vragen stellen, met elkaar handelen, kletsen en ervaringen uitwisselen.